|
|
 |
|
Yaşar Nabi Nayır
Yaşar Nabi Nayır, 1908 yılında Üsküp’te doğdu. Öğrenimine Üsküp mahalle mektebinde başladı. Balkan Savaşı yıllarında annesiyle zaman zaman İstanbul'a gidip gelmek zorunda kaldığından, ilk öğrenimini bu iki kentte sürdürdü. Kadıköy'de Osmangazi İlkokulu, Torosyan Ermeni Okulu, Üsküp İrfan Mektebi ve Üsküp Fransız Okulu'nda okudu. Ailesiyle birlikte 1924 yılında kesin olarak İstanbul'a yerleşti. Yaşar Nabi, 7. sınıfına kaydolduğu Galatasaray Lisesi’nin Ticaret ve Bankacılık bölümünden 1929’da mezun oldu.
Bir süre Ziraat ve Merkez bankalarında (1929-1933) çalışan Yaşar Nabi, Hâkimiyet-i Milliye (Ulus) gazetesinde çevirmen ve yazar olarak görev yaptı (1934 - 1940). Daha sonra Türk Dil Kurumu'nda (1940 - 1943), Millî Eğitim Bakanlığı Tercüme Bürosu'nda (1943 - 1946) çalıştı. |
15 Temmuz 1933’te, Ankara’da Varlık dergisini yayımlamaya başladı.
Bir süre sonra dergiyi İstanbul'a taşıyan (1946) Nayır, Varlık Yayınevi’ni kurarak
kendini tümüyle yayıncılığa verdi; binden fazla kitap yayımladı. Sadece çağdaş dünya
edebiyatı örneklerine yer veren CepDergisi’ni (29 sayı; Kasım 1966 - Mart
1969) ve Varlık Yıllıkları’nı (1960-1981 yılları arasında) çıkardı.
Evli ve iki çocuk babası olan Yaşar Nabi Nayır, 1981 yılında İstanbul’da öldü.
Bir süre Uluslararası P.E.N. Yazarlar Derneği'nin Türkiye Başkanlığını yapan Nayır,
Türk Kültür yaşamına yaptığı katkılardan ötürü Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü’ne değer
görüldü (1979). Ölümünün birinci yıldönümünde değerlendirme, inceleme yazılarının
yer aldığı Yaşar Nabi'ye Saygı adlı bir yapıt yayımlandı (1982).
Yazın Yaşamı
Yaşar Nabi, yazın dünyasına şiirle girdi. İlk şiirleri lise öğretmeni Ahmet
Halit Yaşaroğlu'nun özendirmesiyle, onun çıkardığı Çocuk Dünyası dergisinde
yayımlandı. Yazınsal nitelik kazanan şiirleri Servet-i Fünun’da çıktı (1926).
Daha sonra Yeni Kitap (1927-1928), Hayat (1928), Muhit
(1932 - 1933), Çığır (1933), Ülkü (1933) gibi yazın dergilerinde
de yazan Yaşar Nabi, altı arkadaşıyla birlikte (Cevdet Kudret, Ziya Osman, Vasfi
Mahir, Sabri Esad, Mazhar Lütfü ve Kenan Hulusi) Yedi Meşale adlı bir seçme
şiirler kitabı çıkardı (1928), bu ortak çalışma kısa süren “Yedi Meşaleciler” hareketini
doğurdu.
Yaşar Nabi, sonraki yıllarda şiirden uzaklaştı; öykü, roman, oyun, deneme, eleştiri,
gezi notu gibi çeşitli yazın dallarında ürünler verdi. Panait Istrati ve Balzac
başta olmak üzere Fransızcadan çeviriler yaptı, derlemeler ve incelemeler hazırladı.
YAPITLARI
Şiir:
Yedi Meşale (ortak kitap; 1928), Kahramanlar (1929), Onar Mısra (1932),
Kahramanlar (1970 - İlk iki kitaba "Mesafeler" adlı bölümün eklenmesiyle).
Roman:
Bir Kadın Söylüyor (1931), Bir Kadın Söylüyor (1931), Adem ve Havva (1932).
Öykü:
Bu da Bir Hikâyedir (1935), Sevi Çıkmazı (1935).
Oyun:
Mete (1933), İnkılâp Çocukları (1933), Beş Devir (1933), Köyün Namusu (1933),
Radyonofik Öyküler (1979).
Derleme:
Genç Neslin En Güzel Hikâyeleri (1937), Türk Nesir Antolojisi (1952), Başlangıcından
Bugüne Türk Şiiri (1968), Günümüz Türk Hikâyeleri (1977), vd.
Sözlük:
Kılavuz Sözlük / Osmanlıca-Türkçe, Türkçe Osmanlıca (1961).
Biyografi:
Ahmet haşim (1952), Ömer Seyfettin (1952), Tevfik Fikret (1952), Homeros
(1952), Molière (1953).
Makale - İnceleme:
Balkanlar ve Türklük (1936), Edebiyatımızın Bugünkü Meseleleri (1937),
Nereye Gidiyoruz (1948), Yıllar Boyunca (1959), Atatürkçülük Nedir? (1963), Atatürk
Yolu (1966), Edebiyat Dünyamız (1971), Dost Mektupları (1972), Değişen Dünyamız
(1973), Çağımıza Ters Düşenler (1975).
|
|